حتما با لباس های فانتزی با پارچه هایی درخشان و نرم را که باعنوان ساتن ارائه میشوند آشنایی دارید. اما ساتن فقط به پارچه لطیف و براق اطلاق نمیشود. در واقع ساتن نام بافت پارچه است و نه اسم یک پارچه!
بافت ساتن یکی از ۳ نوع بافت پایه پارچه است. برخلاف بافت سرژه که از خطوط مورب و کجراه شکل گرفته است در بافت ساتن با سطحی صاف و عاری از خطوط کجراه روبرو هستیم.
ساتن چیست؟
همانطور که ذکر شد ساتن یکی از ۳ بافت اصلی پارچه است. در کنار بافت تافته و بافت سرژه. پارچهای که از بافت ساتن به دست میآید پارچهای براق، نرم و لطیف و الاستیک با دراپهای زیبا است.
پارچه ای با سطحی نرم و جلوه انگیز در یک رو و کمی زبری در روی دیگر. تکنیک های متنوعی در تولید پارچه با بافت ساتن بکار می رود.
متغیرهای زیادی است که خواص ساتن را شکل میدهد.
خاستگاه ساتن کجاست؟
تاریخ پیدایش ساتن به قرون وسطی در چین برمیگردد. جایی که این پارچه را با ابریشم می بافتند.
اولین بافت ساتن در گوانگژو پدید آمد. جاده ابریشم سبب گسترش این پارچه و بافت ساتن به خاورمیانه و کشورهای غربی گشت.
ایتالیا اولین کشور غربی بود که در قرن دوازدهم ساتن را تولید کرد. این تحول سبب محبوبیت پارچه ساتن نزد اروپاییان در قرن چهاردهم میلادی شد. در واقع جالب است بدانید بیشتر مبلمان کاخ ورسای رویه ای از پارچه ساتن دارند.
بافت ساتن چیست؟
بافت ساتن از الیاف بلند و پیوسته شکل میگیرد. بافت ساتن با در هم رفتن چهار یا بیشتر نخ پود به روی یک نخ تار یا برعکس، چهار یا بیشتر نخ تار به روی یک نخ پود شکل میگیرد.
در بافندگی تاری پودی نخهای پود در تار تنیده میشوند.
تفاوت بافت های ساتن چیست؟
همانطور که گفتیم پارچه ساتن با الیاف بلند و پیوسته بافته می شود. در واقع ساتن با طول لیف نه نوع نخ مورد استفاده مشخص می گردد.
در زمان پیدایش ساتن با استفاده از ابریشم بافته میشد که الیافی بلند و پیوسته دارد. پارچه ساتن های مدرن و امروزی با پلی استر یا ریون که هر دو از الیاف بلند تولید میشوند نیز بافت میگردد.
تکرارهای ۵ تار و ۸ تار ساتن امروزه متداول هستند.
مشخصات پارچه ساتن چیست؟
بافت ساتن نسبت به بافت تافته و ساده از انعطاف بیشتری برخوردار است. ساتن بیشتر به تکمیل درخشنده اش و ریزش و دراپه زیبایش معروف است.
برخی از ویژگی های پارچه ساتن عبارتند از:
روی براق پارچه. به دلیل سازماندهی تار و پود در بافت ساتن، روی پارچه ساتن براق و لطیف و پشت آن ساده و مات است. ساتن حسی توام با لطافت و لوکس بودن را با خود دارد.
ریزش زیبا. با توجه به جمع شدگی الیاف در بافت ساتن و پایداری پارچه، بافت ساتن ریزش زیبا و لطیفی را ایجاد میکند که ساتن را گزینه ایده آلی جهت استفاده در لباس شب و پرده می سازد.
با دوام. از آنجایی که در بافت ساتن الیاف بلند به کار می رود و به روشی محکم بافته می شوند، پارچه ای که حاصل می شود از بسیار از بافت های ساده تافته با دوام تر است.
مقاوم در برابر چروک. ساتن به راحتی پارچه های دیگر چروک نمی شود و چروک پذیری کمی دارد.
البته ساتن همچون باقی بافت ها نقاط ضعفی هم دارد که میتوان به نخش کش شدن آسان و نیز سختی کار با ساتن اشاره نمود. لطافت و لیزی ساتن دوخت با این پارچه را کمی دشوار می نماید.
أنواع مختلف پارچه ساتن کدام است
ساتن با توجه به ویژگی ها أنواع مختلفی دارد که هر کدام خصوصیات مربوط به خود را دارند. به طور عمده تنوع ساتن به نوع الیاف به کار رفته در بافت و روشهای بافت ساتن ارتباط دارد. برخی از بافت های ساتن به عنوان نمونه عبارتند از:
ساتن آنتیک Antique: در بافت ساتن آنتیک معمولا از نخ اسپان در پود استفاده می گردد و با مد ۵ هارنس و ۸ هارنس بافت صورت می پذیرد. ساتن آنتیک وزنی نسبتا نیمه سنگین دارد و ظاهرش شفافیت کامل ندارد. از ساتن آنتیک بیشتر در دوخت اثاثه و وسایل منزل و در پرده استفاده میگردد.
ساتن بارونت Baronet: در این شکل از ساتن معمولا از ریون به عنوان تار و پنبه به عنوان پود استفاده می گردد. ساتن بارونت براق ترین نوع ساتن شناخته می شود.
چارموس Charmeuse: چارموس که اسمش را از نام انگلیسی Charmer وام گرفته است بسیار سبک و با ریزشی ساده است. خصوصیات سنتی ساتن را دارد همچون روی پارچه براق و پشت مات. این پارچه در دوخت أنواع لباس کاربرد دارد.
ساتن پشت کرپ: همانطور که از نامش پیداست پشت پارچه ظاهر کرپ و یک طرف آن با بافت ساتن براق است. در دوخت لباس از پشت کرپ استفاده می گردد.
دوشس Duchess: دوشس پارچه سنگینی است. معمولا درخشندگی کمتری نسبت به ساتن معمولی دارد. به صورت تک رنگ و برای دوخت انواع لباس به خصوص لباس شب و عروس به کار می رود.
ساتن مسالین Messaline: این شکل از ساتن وزن سبکی دارد و درخشندگی اش بالاست. معمولا با ابریشم یا ریون بافته می شود.
پلی ساتن Polysatin: این نام برای پارچه های ساتن که با استفاده از پلی استر بافته می شوند به کار می رود.
اسلیپر Slipper: این پارچه به صورت فشرده بافته می شود. وزنی متوسط دارد. در بخش زیرین خود ظاهری کتانی داشته و در دوخت لباس، اکسسوری، کفش و … کاربرد دارد.
چگونه ساتن بکار می رود؟
پارچه ساتن کاربرد گسترده ای از اثاثیه منزل و دکوراسیون تا فشن و طراحی لباس دارد. بافت های متنوع ساتن این امکان را می دهد که کاربرد متنوعی داشته باشد.
لباس: پارچه ساتن یک اصل جداناپذیر لباس های شب و لباس عروس به حساب می آید. این کاربرد را مدیون دراپه زیبا و حس درخشان و براق خود می باشد.
مبلمان: یکی از اولین کاربردهای پارچه ساتن در مبلمان بود. به طوری که در مبلمان کاخ ورسای به کار رفت. امروزه همچنان ساتن به عنوان کاور بالشت یا کوسن با حسی لوکس، رویه مبل و صندلی استفاده می گردد.
رویه تخت: از آنجا که ساتن بافت نرم و لطیفی دارد از این پارچه به عنوان ملافه (ملحفه) نیز استفاده می گردد.
کفش: همانطور که ذکر شد انواعی از ساتن چون اسلیپر از جمله انتخاب های طراحان کفش می باشد.
اکسسوری: از ساتن در تهیه انواعی از کیف و اکسسوری های دیگر استفاده می گردد.
ساتن Satin چه فرقی با ساتین Sateen دارد؟
ساتین پارچه ای است که در بافت آن از الیاف کوتاه استیپل استفاده شده است. الیاف استیپل کوتاه هستند بر خلاف الیاف بلند و پیوسته ای چون ابریشم که الیاف فیلامنت نامیده می شوند. به عنوان مثال اگر از الیاف استیپل کوتاه پنبه برای بافت ساتن استفاده شود حاصل پارچه ساتین پنبه است.
فرق ساتن Satin و ابریشم (سیلک) Silk چیست؟
ابریشم نام یک الیاف طبیعی است در حالی که ساتن نام یک بافت پارچه است. بنابراین از ابریشم می توان در تهیه پارچه با بافت ساتن استفاده نمود. علاوه بر این ابریشم را می توان در بافت های دیگر نیز به کار برد. از طرف دیگر ساتن می تواند با بکارگیری أنواع الیاف بلند و نه فقط ابریشم بافته شود.
راهنمای نگهداری: چگونه از پارچه ساتن نگهداری کنید؟
شستن و محافظت از ساتن بستگی به نوع آن دارد. پارچه ای که از الیاف مصنوعی و پارچه های ساتین که از پنبه تهیه شده اند می توانند در خانه شسته شوند. ساتن ابریشم نیاز به خشکشویی دارند.
هنگام شست و شوی پارچه ساتن در منزل چند نکته را باید رعایت نمایید:
شست و شو را با دست و مواد شوینده ملایم انجام دهید.
برای خشک نمودن ساتن از چلاندن یا آویزان نمودن آن خودداری نمایید زیرا سبب از بین رفتن فرم آن می شوید.
پارچه ساتن را در خشک کن نیاندازید. برای خشک نمودن آنرا به صورت صاف و روی یک حوله قرار دهید تا خشک گردد.